„Mleko krowie w żywieniu dzieci”
Prof. Zofia Rudzka – Kańtoch
Instytut Matki i Dziecka
Od pierwszych godzin życia dziecko ma już kontakt z mlekiem. W mleku znajdują się wszystkie niezbędne do życia składniki odżywcze – białko, tłuszcz, węglowodany, witaminy i składniki mineralne, które są rozpuszczone w płynnym środowisku w bardzo dostępnej i przyswajalnej postaci.
Po okresie niemowlęcym, w którym matka karmi piersią niemowlę, ważnym uzupełnieniem codziennego pożywienia od lat jest mleko krowie. Wielopokoleniowe doświadczenia jak i współczesne badania naukowe potwierdziły słuszność takiego postępowania.
Mleko krowie zawiera wysokowartościowe:
białko, które zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy, których ustrój człowieka nie potrafi wytworzyć
tłuszcz łatwoprzyswajalny, w którym rozpuszczone są witaminy A i D i który zawiera tak zwane sprzężone dieny kwasu linolowego zapobiegające miażdżycy i nowotworom
cukier mlekowy laktozę
witaminy, zwłaszcza duże ilości witaminy B2 – ryboflawina (uczestniczy w podstawowych przemianach organizmu)
składniki mineralne,wśród nich znaczne ilości łatwoprzyswajalnego wapnia.
Dojrzewanie u dzieci przypada na ich wiek szkolny. W tym czasie następuje gwałtowne przyspieszenie wzrastania. Przeciętny przyrost ciała na długość u chłopców między 7 a 15 rokiem życia wynosi około 50 cm, u dziewcząt około 40 cm. Wzrasta zapotrzebowanie na składniki odżywcze.
Najtrudniej jest pokryć zapotrzebowanie na wapń, niezbędny składnik dla rozrastającego się szkieletu. Zalecenie dziennego spożycia wapnia dla dzieci w wieku 7 – 9 lat wynosi 800 mg i wzrasta od 10 roku życia do 1200 mg. Deficyt w spożyciu wapnia u dziecka odbija się na gorszej mineralizacji kości. Zwiększa się wówczas ich łamliwość, a w wieku późniejszym zagraża wystąpieniem wczesnej osteoporozy. Panuje zgodna opinia, że dla organizmu najlepszy jest wapń pochodzący z naturalnego źródła, co w praktyce oznacza mleko i jego przetwory. W 100 ml mleka znajduje się około 120 mg wapnia. Bez picia mleka nie ma możliwości pokrycia zapotrzebowania na wapń w polskich warunkach.
Niektóre dzieci – 14% populacji, po wypiciu mleka mogą odczuwać bóle brzuszka i mieć wolne stolce. Powodem jest brak laktazy – enzymu rozkładającego laktozę, tzw. nabyta nietolerancja laktozy, która może wystąpić u dziecka po 4 roku życia. Dzieci te mogą tolerować niewielkie ilości słodkiego mleka. Najlepiej jednak zastąpić je mlekiem fermentowanym – jogurt, kefir, w którym cukier mleczny ulega rozłożeniu. Innym problemem związanym z mlekiem krowim może być alergia – uczulenie na białka mleka krowiego występujące u około 2 – 3% niemowląt, zwłaszcza karmionych sztucznie. Alergia ta wygasa u 87% uczulonych dzieci do 3 roku życia. Wyjątkowo występuje u dzieci starszych.